Pałac Lubomirskich w Przeworsku

Pałac Lubomirskich w Przeworsku powstał na początku XIX w. z wykorzystaniem reliktów XVII-wiecznej rezydencji. Projektantem był Jan Griesmeyer, a po jego śmierci wybitny architekt Chrystian Piotr Aigner. Dekoracją wnętrz zajął  się współpracownik Aignera - sztukator i rzeźbiarz – Fryderyk Bauman wraz z synem Antonim. W połowie XIX w. pałac przebudował krakowski architekt Feliks Księżarski nadając bryle budynku wygląd zbliżony do dzisiejszego, a także przekształcając część wnętrz.

Pałac jest obiektem murowanym, otynkowanym, piętrowym, z pokojami na poddaszu, częściowo podpiwniczonym, z czterospadowym dachem pokrytym blachą. Od strony zachodniej z parterowym ryzalitem i otwartą galerią złożoną z 8 filarów. Podobny ryzalit zdobi ścianę północną. W części wschodniej taras wsparty na kolumnach. Wystrój architektoniczny głównego korpusu stanowią między innymi: bonie w przyziemiu, fryz w zwieńczeniu złożony z prostokątnych pól ujętych w profilowane ramki z dekoracją malarską o stylizowanych motywach roślinno-owocowych i kartuszy oraz dekoracja sztukatorska nadproży.

W 1944 r. na mocy dekretu o reformie rolnej, dobra przeworskie zostały rozparcelowane. Zespół pałacowy przejęto na rzecz Skarbu Państwa. W 1989 r. decyzją władz miasta Przeworska przekazano majątek Skarbu Państwa w użytkowanie wieczyste Muzeum w Przeworsku.

W latach 2016-2017 przeprowadzono modernizację energetyczną zabytkowego pałacu. Wykonano docieplenie dachu, izolację pionową i poziomą z dociepleniem i odwodnieniem ścian fundamentowych, wykonano konserwację z częściową rekonstrukcją zewnętrznej stolarki okiennej i drzwiowej, przywrócono pierwotną wysokość stropu nad salą mieszczańską oraz wymieniono instalację c.o. wraz z kotłem gazowym.

Zły stan zachowania elewacji zabytkowego obiektu spowodowany upływem czasu, działaniem warunków atmosferycznych oraz brakiem bieżących napraw wymagał podjęcia pilnych prac remontowo-konserwatorskich. W 2018 r. przeprowadzono renowację fragmentu elewacji zachodniej z podcieniami, filarami i dekoracją sztukatorską, renowację fryzu z 50 kasetonami z malowidłami. Dodatkowo wykonano naprawę elementów dachu wystających poza elewację, rynien oraz wymieniono drewnianą podbitkę. We wnętrzu w Sali mieszczańskiej przeprowadzono konsekrację polichromii ściennej. Rok później kontynuowano prace przy elewacji. Naprawiono tynki na trzech ścianach od strony południowej, dokończono na ścianie zachodniej oraz części ściany północnej. Przeprowadzono remont tarasu od strony zachodniej. W 2020 r. wykonano III etapu prac przy elewacji od strony wschodniej wraz z tarasami. W bieżącym roku zakończono trwające od 2018 r. prace przy elewacji. Przeprowadzono remont tynków i sztukaterii piętrowego łącznika i kaplicy, metalowych balustrad na I piętrze od strony wschodniej i północnej oraz na poddaszu od strony północnej, konserwację drewnianego tarasu oraz drzwi prowadzących do kotłowni.